Άγιος Γεώργιος: Ο Άγιος Γεώργιος, του οποίου τη μνήμη εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας (25 Απριλίου) είναι πρότυπο αρετής και ανδρείας.
Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, είναι ο Άγιος που σέβονται, τιμούν και αγαπούν, όχι μόνο Ορθόδοξοι αλλά και άνθρωποι άλλων θρησκειών.
Στέκομαι μπροστά στην εικόνα του Αγίου και παρατηρώ τον αήττητο καβαλάρη. Η ματιά μου ελκύεται από το έντονο χρώμα που κυριαρχεί στην εικόνα.
Το κόκκινο. Και όπως συμβαίνει συχνά στη βυζαντινή τέχνη, όπου η καλλιτεχνική έκφραση συναντά τη συμβολική «γλώσσα» των χρωμάτων, έτσι ώστε να μην είναι μόνο ένα έργο τέχνης με χρωματική και σχηματική αρμονία, αλλά να κρύβει κι ένα διδακτικό συμβολισμό για να χειραγωγεί τον πιστό που ατενίζει την ιερή εικόνα και την προσκυνά, σε βαθύτερα μηνύματα που υποτυπώνονται με εικαστική «γλώσσα».
Έτσι συμβαίνει και στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Γι’αυτό και το ένα από τα ενδύματα του Αγίου, το ιμάτιο, είναι βαθυκόκκινο. Μια χρωματική υπόμνηση του αίματος που έχυσε για τον Χριστό με το πολυώδυνο μαρτύριό του.
Πέρα από το χρώμα εντύπωση προκαλεί και ο αγριεμένος δράκοντας που προσπαθεί να επιτεθεί εναντίον του αγίου ή της βασιλοπούλας. Κάνει συσπάσεις του σώματός του. Ανοίγει το στόμα του για να καταβροχθίσει τους αθώους. Τυλίγει με την ουρά του το πόδι του αλόγου, πάνω στο οποίο κάθεται ο Άγιος καβαλάρης. Αλλ’ εις μάτην!
Γιατί το κοντάρι του αγίου έχει πέσει με δύναμη στο στόμα του και του έχει καταφέρει καίριο και θανάσιμο πλήγμα! Μια εικονική εξιστόρηση του μεγάλου θαύματος που επετέλεσε ο άγιος.
Εκεί, έξω από την πόλη Αλαγία. Στη λίμνη. Εκεί που ενεφώλευε ένας δράκοντας φοβερός και κάθε μέρα εξερχόμενος από την φωλιά του κατεσπάρασσε όποιον άνθρωπο ή ζώο βρισκόταν εκεί κοντά. Γι’ αυτό και οι κάτοικοι της πόλεως αποφάσισαν να του δίνουν ένα παιδί κάθε μέρα για να αφήνει απείραχτους τους ανθρώπους που διέρχονταν από εκεί.
Κάποτε ήρθε και η σειρά της κόρης του άρχοντα να δοθεί τροφή στο αδηφάγο θηρίο. Ο άρχοντας αντέδρασε. Αλλά εξαίρεση δεν γινόταν για κανέναν. Κι ενώ οι κάτοικοι παρατηρούσαν από τα τείχη της πόλεως την επερχόμενη «τύχη» της μικρής κοπέλας, καταφθάνει προνοία Θεού ο άγιος Γεώργιος. Μόλις έχει επιστρέψει από μια εκστρατεία. Ξεπεζεύει απ’ το άλογό του για να πιεί νερό.
Έντρομη η βασιλοπούλα του διηγείται το μαρτύριο της πόλης της και τη δική της αγωνία. Ατρόμητος ο άγιος καταφέρνει να σκοτώσει τον δράκοντα. Η πράξη του ενθουσιάζει τους κατοίκους και έχει ως αποτέλεσμα να βαπτισθούν όλοι τους χριστιανοί.
Στην εικόνα ιστορείται και η βασιλοπούλα με κόκκινο ένδυμα. Εδώ όμως η χρήση του κόκκινου χρώματος έχει άλλο συμβολισμό. Δεν υποδηλώνει το μαρτύριο, αλλά τη βασιλική της καταγωγή. Η εικονική αναπαράσταση του θαύματος δεν διασώζει απλώς το θαυμαστό γεγονός. Διδάσκει.
Μιλά εύγλωττα για την ανταπόκριση του αγίου σε όποιο αίτημά μας. «Γοργό» τον αποκαλεί σε κάποια άλλη εικόνα ο αγιογράφος. Γιατί μόλις τον επικαλεσθούμε, καταφθάνει βοηθός μας.
Με σαγηνεύει το γαλήνιο βλέμμα του αγίου. Δεν συνάδει με την ένταση της σκηνής. Η βυζαντινή τέχνη δεν εγκλωβίζεται στην αποτύπωση εκφράσεων και συναισθημάτων μιάς στιγμής.
Εκφράζει ένα βάθος, που υπερβαίνει τη στιγμή. Παρόλη την επικίνδυνη μονομαχία του με τον φοβερό δράκοντα, η έκφραση του προσώπου του ακτινοβολεί τη χάρη του Θεού που κατοικεί στους «πραείς».
Το γαλήνιο ύφος του προσώπου του διδάσκει ότι τα θαύματα, τις θεραπείες, τις διασώσεις από τους κινδύνους που πραγματοποιούν οι άγιοι, τα ενεργεί ο Θεός δι’ αυτών και αυτοί είναι απλώς φορείς της χάριτος του Θεού για όλους «τους εν περιστάσει όντας» και επικαλουμένους την άνωθεν βοήθεια.
Γι’ αυτό και ο άγιος ούτε δράκοντα φοβήθηκε ούτε κοπίασε για να τον θανατώσει, διότι εσωτερικά τον ενεδυνάμωνε η θεία Χάρις. Αυτή που αποτυπώνεται στην ήρεμη μορφή του. Στην εικόνα ιστορείται και μια άλλη μορφή, που συνιππεύει μετά του μεγαλομάρτυρος.
Πρόκειται για τον γιό μιάς χήρας αρχόντισσας από τη Μυτιλήνη. Ο χρόνος συμπτύσσεται, όπως συμβαίνει πολλές φορές στη βυζαντινή εικονογραφία, κι ένα άλλο θαύμα του αγίου απεικονίζεται.
Στο ναό του αγίου Γεωργίου στη Μυτιλήνη, την ημέρα της πανηγύρεώς του επιτέθηκαν πειρατές Σαρακηνοί και συνέλαβαν αιχμαλώτους.
Μεταξύ αυτών και ο γιός μιάς χήρας γυναίκας. Ο νέος κατόπιν προσφέρεται στον Αμιρά της Κρήτης για να τον υπηρετεί στο τραπέζι του. Η πονεμένη όμως μάνα του νέου πηγαίνει με πίστη κάθε μέρα στο ναό του αγίου και τον παρακαλεί να σώσει το παιδί της. Και ο άγιος άκουσε τον πόνο της και την παράκλησή της.
Και μια μέρα, την ώρα που ο νέος γέμιζε ένα ποτήρι με κρασί για να το προσφέρει στον Αμιρά, εμφανίζεται ο άγιος, αρπάζει τον νέο και τον μεταφέρει στη Μυτιλήνη, στο ναό του, την ώρα που οι χριστιανοί ήταν συγκεντρωμένοι μαζί με την πιστή μητέρα του.
Χαρά και δοξολογία στον άγιο Θεό προκαλεί η θέα του «χαμένου» νέου σε όλους τους πιστούς, που ευχαριστούν έκπληκτοι τον άγιο.
Άλλο ένα θαύμα του αγίου διδάσκει ιστορούμενο στην ιερή εικόνα του. Αιχμάλωτοι είμαστε κι εμείς στα πάθη μας, όπως ο νέος στους Σαρακηνούς. Κι όπως αυτός με τις δεήσεις της μητέρας του προς τον άγιο σώθηκε κι ελευθερώθηκε, έτσι κι εμείς με τις ικεσίες μας προς τον θαυματουργό άγιο και τον πνευματικό μας αγώνα θα ελευθερωθούμε, με τη χάρη του Θεού, από την υποδούλωση των παθών μας.
Το δόρυ του αγίου μέσω του οποίου καταφέρ- νει το καίριο πλήγμα του στον δράκοντα συμβολίζει τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού, ο οποίος καταφέρνει το καίριο και θανάσιμο πλήγμα στον αρχαίο δράκοντα, τον «όφιν τον αρχαίον» (Αποκ. ιβ΄ 9), τον διάβολο.
Διότι όπου σχηματισθεί το σημείον του Τιμίου Σταυρού, πάραυτα παύει κάθε ισχύς και πλεκτάνη του διαβόλου και νικά ο πιστός τον εχθρό κατά κράτος. Κοιτώ την εικόνα του αγίου και μυστικά εύχομαι διά πρεσβειών του να μας βοηθήσει ο Κύριος να αγωνισθούμε τον καλόν αγώνα.
Να νικήσουμε τα πάθη μας. Να αποκρούσουμε τον εχθρό της ψυχής και τροπαιοφόροι να εισέλθουμε εκεί όπου κατοικεί ο άγιος Γεώργιος για να συνευφραινόμεθα αιώνια μαζί του, γευόμενοι αενάως τη μακαριότητα του Παραδείσου και την κοινωνία του αγίου Τριαδικού Θεού.
Ελάχιστος Μοναχός Α.Κ., Περιοδικό «Η Δράση μας», Απρίλιος 2011.
